In mijn scriptie worstelde ik met de vraag of een Europese identiteit bestaat of niet. Als een wetenschapper pur sang moest ik natuurlijk zoveel mogelijk objectief blijven. Ik zei dat het aantwoord op deze vraag een kwestie van persoonlijke opinie blijft of nog beter van persoonlijk gevoel. Want identiteit heeft weinig te maken met verstand. Je hebt je identiteit of je hebt die niet.
In een scriptie stelt men een vraag en op basis van wetenschappelijk onderzoek trekt men een conclusie, het zo-genaamde argument. Mij is het net niet gelukt. Iedereen verdient een tweede kans, dus ik ook. Niet dat ik verlang naar het herschrijven van mijn scriptie.
Europa is een heel oud continent. Geschiedenis laat ons zien dat Europa ooit een wereldmacht was. ‘Zij’ koloniseerde de hele wereld. Laten we nooit vergeten dat het ook Europeanen waren die Amerika en Australie bevolkten. Maar het was ook het centrum van de twee verschrikkelijkste gebeurtenissen in de geschiedenis van de mensheid. Dat zegt toch ook iets over Europa, Europeanen en de Europese saamhorigheid en solidariteit.
Jaja, Europa is een echte ‘zij’. Want de naam komt uit de mythe over een oud-Griekse prinses die Europa heette en die ontvoerd is door niemand anders dan de Griekse oppergod Zeus die de vorm van de witte stier nam. Misschien ligt hier de oorsprong van een meisjesdroom over de prins op het witte paard. En misschien heeft die droom weinig te maken met het zoeken naar een knappe echtgenoot, maar misschien wel met het megalomaanse idee om een grote plek op de Aarde achter je naam benoemd te hebben.
Ik vertel het kort en duidelijk. Als je een gemiddelde Nederlander vraagt of hij zich meer als een Nederlander of als een Europeaan voelt, dan zegt hij: Ik ben eerst een Nederlander en daarna misschien ook een Europeaan. Maar wacht totdat die gemiddelde Nederlander buiten Europa, bijvoorbeeld naar China, reist en vraag hem dan hoe hij zich voelt.
Dus ik trek een nieuwe conclusie uit mijn wetenschappelijk onderzoek. Europeanen voelen zich veel meer Europees als ze buiten Europa zijn dan als ze thuis zitten. Het is ook zo met identiteit. Als alle mensen blank of Rooms-Katholiek waren, dan zou er geen blanke of Rooms-Katholieke identiteit bestaan. We voelen dat we ergens bijhoren alleen naast andere mensen die daar niet horen. Met mij is het ook zo. Ik voel me zo Slowaaks hier, ik heb me nog nooit zo Slowaaks gevoeld.